Rekordowe przeładunki kontenerowe w polskich portach przy ogólnym spadku

Urząd Transportu Kolejowego podsumował przewozy intermodalne w 2024 roku. Analiza uwzględnia również udział polskich portów morskich. Jakie wyniki zanotowano w ostatnich 12 miesiącach oraz jak prezentują się one na przestrzeni ostatnich lat? Co miało na to największy wpływ?

Rekordowe przeładunki kontenerowe

Jak wskazuje UTK, w 2024 roku polskie porty przeładowały łącznie 136 mln ton towarów, co oznacza spadek o 6,2 procent względem 2023 roku. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy ma być wyraźny regres w przeładunku węgla, gdzie spadek sięgnął aż 45,01 proc. Wcześniejszy wzrost w tej materii miał być natomiast wynikiem jednorazowej reakcji na kryzys energetyczny, a nie trwałą zmianą w strukturze ładunków.

W minionym roku polskie porty osiągnęły natomiast rekordowy poziom przeładunków kontenerowych, przekraczając barierę 3,29 mln TEU, co jest wzrostem aż o 10,28 procent rok do roku.

– Znaczna część tego wolumenu została obsłużona w systemie intermodalnym – z udziałem transportu kolejowego. Porty Gdańsk, Gdynia oraz SzczecinŚwinoujście zintensyfikowały działania na rzecz integracji z zapleczem lądowym, co wpisuje się w europejski trend zrównoważonego transportu. Widoczne to było w ich inwestycjach, jak też np. w pracach związanych z infrastrukturą kolejową – tłumaczy Urząd Transportu Kolejowego.

Wzrosty przeładunków kontenerowych można zauważyć we wszystkich głównych polskich portach. W Porcie Gdańsk poziom ten sięgnął 2 248 764 TEU, co jest wzrostem o 9,68 proc., w Porcie Gdynia 974 586 – wzrost o 11,52 proc. – a w Porcie Szczecin – Świnoujście 75 856 – 12,23 proc.



Gdański port liderem

Port Gdańsk pozostaje liderem w zakresie transportu kontenerowego i intermodalnego, a wzrost o 198,5 tys. TEU – zdaniem Urzędu Transportu Kolejowego – potwierdza skuteczność realizowanych inwestycji.

Kluczowa tu ma być budowa terminalu T3 w Baltic Hub, który w 2025 roku pozwoli zwiększyć zdolności przeładunkowe do 4,5 mln TEU rocznie. Regionalny hub intermodalny z Gdańska czyni natomiast silnie rozwinięta sieć połączeń kolejowych.

W przypadku Portu Gdynia odnotowano wzrost o 100,7 tys. TEU, a najbardziej dynamicznie rozwijał się terminal GCT, gdzie odnotowano wzrost na poziomie 16,2 proc. W głównej mierze ten wynik wynika z uruchomienia nowej linii Poland Express Service do Wielkiej Brytanii.

– Zwiększone przeładunki oraz poprawiona infrastruktura kolejowa (modernizacja stacji Gdynia Port) wspierają rozwój transportu intermodalnego w porcie. W przypadku Gdyni pojawia się kwestia budowy infrastruktury związanej z portem zewnętrznym, co miałoby wpływ na zwiększenie infrastruktury – opisuje Urząd.

UTK przypomina również, że w 2024 roku rozpoczęła się rozbudowa drugiego polskiego portu morskiego – w Świnoujściu, gdzie zaplanowano budowę głębokowodnego terminalu kontynentalnego. Powierzchnia całkowita, na której znajdą się elementy połączenia drogowego i kolejowego terminalu, wyniesie ok. 70 ha, a docelowa zdolność przeładunkowa terminalu wyniesie 2 mln TEU rocznie.

Koniec inwestycji planuje się na 2029 rok. Jednocześnie też planowane jest zbudowanie wschodniego toru podejściowego do portu w Świnoujściu.

Kolej szansą dla portów

Raport przypomina również o inwestycjach kolejowych związanych z modernizacją „Nadodrzanki”, która połączy Dolny Śląsk, województwo lubuskie i Pomorze Zachodnie.

W sierpniu 2024 r. Komisja Europejska podjęła decyzję o włączeniu linii kolejowej 273 i linii kolejowej 401 do szlaku TEN-T , a w lutym 2025 r. PKP PLK ogłosiło dwa przetargi na rozbudowę tej linii kolejowej. Planuje się m. in. wymianę szyn na kluczowych odcinkach, regulację sieci trakcyjnej, a przede wszystkim remont rozjazdów na kluczowych węzłach kolejowych. Inwestycja ma zwiększyć przepustowość linii oraz szybkość pociągów pasażerskich i towarowych.

UTK zatem wskazuje, że w ostatnim czasie porty Molskie przeszły istotne zmiany, w związku z czym, mimo spadku całkowitego wolumenu przeładunków, sektor kontenerowy osiągnął rekordowe wyniki, a inwestycje w infrastrukturę stworzyły fundamenty pod rozwój handlu międzynarodowego.

– Wśród relacji z portów morskich są zarówno te związane z transportem do zakładów produkcyjnych na terytorium kraju, jak i z bezpośrednią działalnością dużych operatorów logistycznych. Pojawia się także kierunek związany z korytarzem Bałtyk – Adriatyk oraz rozwój połączeń z kierunkiem ukraińskim – zaznacza UTK.